आज आपण ईडी बद्दल बोलणार आहोत ईडी काय आहे, ईडी म्हणजे काय, ईडी चा पूर्ण फॉर्म, ईडीचे अधिकार, आज ईडी कसे काम करते, ईडी ची पॉवर या सर्वांबद्दल तपशीलवार माहिती घेऊ आणि आम्ही तुम्हाला ईडी काय काम करते हे अगदी सोप्या भाषेत समजावून सांगू. ED
ईडीचे नाव मोठमोठ्या केसेसमध्येही घेतले जात असल्याचे तुम्ही वृत्तपत्रे आणि टीव्ही चॅनेल्सवर अनेकदा पाहिले असेल. हे महसूल विभाग, वित्त मंत्रालय, भारत सरकार अंतर्गत एक विशेष वित्त तपास एजन्सी आहे, जी भारत देशातील विदेशी मालमत्ता प्रकरण, मनी लाँडरिंग, असमान मालमत्तेची चौकशी आणि तपासणी करते. आजच्या पोस्टमध्ये आम्ही तुम्हाला याबद्दल सांगणार आहोत की ही ईडी काय आहे.
तसे, मुख्यतः ईडी (अंमलबजावणी संचालनालय) चे काम परदेशी संबंधित मालमत्ता प्रकरण आणि देशातील इतर प्रकारच्या मालमत्तेची चौकशी करणे आहे. ईडी अंतर्गत काम करणारे सर्व अधिकारी आयएएस, आयपीएस इत्यादी पदांच्या आधारे निवडले जातात.
गेल्या काही काळापासून ईडी विभाग आपल्या कामामुळे प्रसारमाध्यमांमध्ये चांगलेच चर्चेत आहे. तसे, ईडीचे काम मुख्यतः केवळ हायप्रोफाईल प्रकरणांची चौकशी करणे आहे.
ईडी काय आहे?
ही एक गुप्त एजन्सी आहे, जी आपल्या देशातील वित्तसंबंधित गुन्ह्यांवर नजर ठेवते, मनी लाँड्रिंगच्या प्रकरणांची चौकशी करते.
आर्थिक गडबड झाल्यास या प्रकरणाचा योग्य तपास करणे ही ईडीची जबाबदारी आहे. ईडीला कायद्याची आर्थिक अंमलबजावणी करण्याचा अधिकारही आहे.
अंमलबजावणी संचालनालय काय आहे?
ईडी (अंमलबजावणी संचालनालय) प्रामुख्याने परदेशी मालमत्ता प्रकरणे आणि भारतातील इतर प्रकारच्या मालमत्तेची चौकशी करते. त्याच वेळी, जे अधिकारी ईडी अंतर्गत काम करतात, त्यांची निवड आयएएस, आयपीएस इत्यादींच्या आधारावर केली जाते. ही एक गुप्तचर संस्था आहे जी आपल्या देशातील आर्थिक संबंधित गुन्ह्यांवर लक्ष ठेवण्यासाठी तसेच Money Laundering प्रकरणांचा तपास करण्यासाठी काम करते. आर्थिक परिस्थिती कशीही असो, पण त्या प्रकरणाचा योग्य तपास करण्याची जबाबदारी ईडीकडे सोपवण्यात आली आहे. यासोबतच कायद्याची आर्थिक अंमलबजावणी करण्याचे अधिकारही ईडीलाच देण्यात आले आहेत.
अंमलबजावणी संचालनालय ही केंद्र सरकारच्या अखत्यारीतील एक सरकारी संस्था आहे, ज्याद्वारे देशातील भ्रष्टाचार निर्मूलनाचे काम केले जाते. अंमलबजावणी संचालनालय किंवा Directorate of enforcement ही घटनाबाह्य संस्था आहे म्हणजेच त्याचा घटनेत कुठेही उल्लेख नाही. हे भारत सरकारच्या FEMA आणि FEMA कायद्यांतर्गत कार्य करते. भारतात आयकर विभागासारखी अतिशय लोकप्रिय संस्थाही आहे. ED
ED ची स्थापना कधी झाली?
ईडी ची स्थापना 1 मे 1956 रोजी झाली. सध्या ईडी FEMA 1973 आणि FEMA 1999 अंतर्गत काम करते. त्याच वेळी, सध्या पाच मुख्य कार्यालये आहेत जी मुंबई, चेन्नई, चंदीगड, कोलकाता आणि दिल्ली येथे आहेत. या सर्वांचे प्रमुख प्रत्येक कार्यालयाचे संचालक असतात.
ईडी चा पूर्ण फॉर्म :
पूर्ण रूप “Directorate of Enforcement या Directorate General of Economic Enforcement” आहे. त्याला मराठी भाषेत “Enforcement Directorate” असे म्हणतात. याशिवाय, फेमा 1 जून 2000 रोजी लागू करण्यात आला, परंतु काही काळानंतर फेमाशी संबंधित सर्व बाबी देखील ईडीच्या अधिकारक्षेत्रात समाविष्ट करण्यात आल्या. त्यामुळे सध्या ईडी FERA 1973 आणि FEMA 1999 अंतर्गत कारवाई करते.
अंमलबजावणी संचालनालय चे अधिकार काय आहेत?
- अंमलबजावणी संचालनालयाला FEMA 1973 आणि FEMA 1999 या दोन कायद्यांतर्गत भारत सरकारच्या सर्व प्रकारची आर्थिक तपासणी करण्याचा अधिकार आहे.
- याशिवाय सरकारने ईडीला परकीय चलन कायद्यांतर्गत उल्लंघनाचा सामना करण्यासाठी पूर्ण स्वातंत्र्य दिले आहे.
- ईडीला परदेशातील कोणत्याही मालमत्तेवर कारवाई करून प्रतिबंध करण्याचे अधिकार देण्यात आले आहेत.
- मनी लाँड्रिंगच्या आरोपाखाली सापडलेल्यांविरुद्ध जप्ती, अटक आणि शोध घेण्याचा अधिकार ईडी ला आहे.
- आर्थिकदृष्ट्या देशात बेकायदेशीर काम केल्याबद्दल ईडी त्याच्यावर कारवाई करू शकते.
अंमलबजावणी संचालनालय चे कार्य:
ईडी कसे काम करते?
FEMA च्या तरतुदींच्या संशयास्पद उल्लंघनाची चौकशी करणे हे त्याचे मुख्य कार्य आहे. याशिवाय, ईडीची इतरही अनेक प्रमुख कामे आहेत, जिथे व्यवहारांशी संबंधित प्रकरणांचा तपास, परकीय चलनाशी संबंधित प्रकरणे देखील एडचे मुख्य कार्य मानले जाते. ED
ईडी ची 10 विभागीय मुख्यालये आहेत, प्रत्येकी एक संचालक आणि 11 उप-प्रादेशिक कार्यालये आहेत.
1.निर्यात उत्पत्तीचा अतिरेक आणि आयात किंमत कमी लेखणे
अशा प्रकारची कृती जर एखाद्या व्यक्तीने केली असेल, तर त्या व्यक्तीवर ईडी (अंमलबजावणी संचालनालय) कडून चौकशी कारवाई केली जाते.
2.हवाला व्यवहार
व्यवहाराचे पैसे नीट तपासणे, ईडीकडून चौकशी केल्यानंतर त्या व्यक्तीचे व्यवहारही तपासले जातात.
3.परदेशात मालमत्ता खरेदी
तुम्ही परदेशात कोणत्याही प्रकारची मालमत्ता खरेदी केल्यास, ईडी (अंमलबजावणी संचालनालय) त्या मालमत्तेचीही तपासणी करते.
4.मोठ्या प्रमाणात परकीय चलन
जर एखाद्या व्यक्तीने मोठ्या प्रमाणात विदेशी चलन हस्तगत केले असेल आणि त्याच्याकडे ठेवले असेल तर ते विदेशी चलन देखील ईडी स्वतः तपासते.
5.विदेशी मुद्रा व्यापार
जर तुम्ही परकीय चलन विकण्याचा व्यवसाय सुरू केला असेल, ज्याची तुम्हाला सरकारची परवानगी नाही, तर त्या प्रकरणातही ईडी तपास करते.
6.मालमत्ता जप्ती
ईडी ला FEMA अंतर्गत दोषी आढळलेल्या व्यक्तींची सर्व मालमत्ता जप्त करण्याचा अधिकार आहे, जर एखादी व्यक्ती दोषी आढळली तर.
ईडीचे महत्त्व:
आपल्या देशात ईडीला खूप महत्त्व मानले जाते, कारण ईडीच्या अधिकारांमुळे, सरकार आर्थिक कायद्याचा संपूर्ण भार त्यांच्याकडे सोपवते, जेणेकरून आपल्या देशात योग्य कायदेशीर कारवाई आणि सर्व नियमांचे पालन करता येईल.
ईडी आपल्या देशात किंवा परदेशातील कोणत्याही प्रकारच्या मालमत्तेच्या फसवणुकीपासून लोकांना संरक्षण देते आणि दोषींवर योग्य ती कारवाई करते. यामुळेच भारत सरकारने अर्थ मंत्रालय आणि महसूल विभागाच्या अंतर्गत अंमलबजावणी संचालनालयाला एक अतिशय महत्त्वाचे आणि उच्च स्थान दिले आहे. ED
येथे आम्ही तुम्हाला अंमलबजावणी संचालनालय (ईडी) एजन्सीबद्दल माहिती दिली आहे. जर तुम्ही या माहितीवर समाधानी असाल, किंवा त्यासंबंधित इतर माहिती मिळवू इच्छित असाल तर तुम्ही कमेंट करून तुमची सूचना देऊ शकता, तुमचा अभिप्राय लवकरच सोडवला जाईल.अधिक माहितीसाठी startupfounder.in पोर्टलला भेट देत रहा.
