Success Story: Paytm च्या विजय शेखर शर्माची कहाणी, वयाच्या 27 व्या वर्षी पगार होता फक्त ₹ 10 हजार, आज आहे 15,000 कोटींचा बिझनेस

वयाच्या 27 व्या वर्षी विजय शेखर शर्मा महिन्याला 10 हजार रुपये कमवत होते. तो पगार बघता त्याचे लग्नही कठीण होत होते. ते म्हणतात, “2004-05 मध्ये माझ्या वडिलांनी सांगितले की मी माझी कंपनी बंद करू आणि जर कोणी महिन्याला 30 हजार रुपये दिले तर नोकरी करा.” 2010 मध्ये शर्मा यांनी पेटीएमची स्थापना केली, ज्याचा IPO $ 2.5 बिलियन मध्ये उघडला. Success Story

विजय शेखर शर्मा हे अभियंता आहेत. 2004 मध्ये, तो त्याच्या एका छोट्या कंपनीद्वारे मोबाइल सामग्री विकत असे. तो म्हणतो की जेव्हा मुलीच्या लोकांना त्यांच्या उत्पन्नाची माहिती आली तेव्हा ते नाकारायचे. तो म्हणतो, “मी महिन्याला दहा हजार रुपये कमावतो हे मुलींना कळल्यावर त्या पुन्हा बोलायच्या नाहीत. मी माझ्या कुटुंबाचा अयोग्य बॅचलर बनलो होतो.”

$2.5 ट्रिलियन कंपनी:

गेल्या आठवड्यात, 43 वर्षीय शर्मा यांच्या कंपनी पेटीएमने प्रारंभिक सार्वजनिक ऑफर (IPO) द्वारे $ 2.5 अब्ज किंवा सुमारे 1.34 ट्रिलियन रुपये उभारले. फायनान्स-टेक कंपनी पेटीएम आता भारतातील सर्वात प्रसिद्ध कंपन्यांपैकी एक बनली आहे आणि नवीन उद्योगपतींसाठी एक प्रेरणा देखील बनली आहे.

प्रवास किती खडतर होता ते जाणून घ्या:

विजय शेखर शर्मा यांचा जन्म उत्तर प्रदेशातील अलीगढ जिल्ह्यात झाला. त्याचे वडील शाळेत शिक्षक होते आणि आई गृहिणी होती. विजय शेखर यांनी त्यांचे सुरुवातीचे शिक्षण अलिगढमधील हरदुआगंज या छोट्याशा गावातील हिंदी माध्यमाच्या शाळेत केले. त्यानंतर त्यांनी दिल्ली कॉलेज ऑफ इंजिनिअरिंगमधून बॅचलर ऑफ इंजिनीअरिंगची पदवी घेतली. अलीगडमधील एका छोट्याशा गावातून बाहेर पडलेल्या विजय शेखर शर्माचे नाव आज फोर्सच्या अब्जाधीशांच्या यादीत येते.

विजय एका मध्यमवर्गीय कुटुंबातील होता, त्याला पैशाचे महत्त्व माहित होते, जेव्हा तो शिकत होता, तेव्हा त्याने अभ्यासादरम्यान एका मित्रासोबत व्यवसाय सुरू केला, नंतर तो अमेरिकन कंपनी लोटस इंटरवर्क्सला विकला. दिया आणि स्वतः काम करू लागली. कंपनी, यामुळे त्याला भरपूर नफा झाला, सुमारे एक वर्षानंतर त्याने काहीतरी वेगळे करण्यासाठी या कंपनीची नोकरी सोडली.

व्यवसाय प्रवास:

विजयने हा मोकळा वेळ सॉफ्टवेअर कोडिंग शिकण्यासाठी वापरला. विजयचा व्यावसायिक प्रवास त्याच्या कॉलेजच्या दिवसात सुरू झाला जेव्हा त्याने मित्रांसह एक सामग्री व्यवस्थापन प्रणाली indiasite.net तयार केली ज्यामध्ये गुंतवणूकदारांनी पैसे गुंतवले होते. दोन वर्षांनंतर, विजयने One97 Communications Ltd. विकून मिळवलेल्या $1 मिलियनमधून विकत घेतले. नावाने मोबाईल मूल्यवर्धित सेवा देणारी कंपनी उघडली. One97 कम्युनिकेशन्स लि. परीक्षेचे निकाल, रिंगटोन, बातम्या, क्रिकेट स्कोअर, मोबाईलसाठी जोक्स यांसारखी विविध सामग्री प्रदान करते. Success Story

विजय शेखरने 1997 मध्ये indiasite.net नावाची वेबसाइट तयार केली होती आणि ती लाखो रुपयांना विकली होती. त्यानंतर त्यांनी सन 2000 मध्ये one97 कम्युनिकेशन लि.ची स्थापना केली. ज्यामध्ये क्रिकेट मॅच स्कोअर, जोक्स, रिंगटोन आणि परीक्षेचा निकाल यांसारख्या बातम्या सांगण्यात आल्या होत्या. ही one97 कम्युनिकेशन लिमिटेड ही पेटीएमची मूळ कंपनी आहे.

व्यवसायात मंदी:

अमेरिकेच्या 9/11 च्या शोकांतिकेचा बाजारावर इतका परिणाम झाला की रातोरात अनेक व्यवसाय उद्ध्वस्त झाले आणि One97 Communications Ltd. त्यालाही तो बळी पडला. पेटीएमचे ग्राहक हच आणि एअरटेल सारख्या मोठ्या कंपन्या वेळेवर पेमेंट करू शकल्या नाहीत. आपल्या कर्मचार्‍यांना पगार, विजयने मित्र, नातेवाईकांकडून वार्षिक 24% व्याजदराने कर्ज घेउन दिले.

एक-एक पैसा वाचवायचा झाल्यास विजयच्या आयुष्यात सुट्या पैशाला खूप महत्त्व होते, पण तो ऑटो डीलर असो, दुकानदार असो किंवा रिक्षावाला असो, त्याला सुट्या पैशांसाठी खूप काळजी करावी लागली आणि इथून पेटीएम बनवण्याची कल्पना त्याच्या मनात आली. पेटीएमची सुरुवात 2010 मध्ये झाली.

त्यांच्या गुंतवणूकदारांमध्ये जॅक मा आणि चीनची प्रसिद्ध ई-कॉमर्स कंपनी अलीबाबाचे मालक रतन टाटा यांचा समावेश आहे. आपल्या संघर्षमय प्रवासाबद्दल बोलताना विजय शेख म्हणाले, ‘तुम्ही कुठून आलात याने काही फरक पडत नाही. तुम्हाला फक्त उत्कटतेची गरज आहे, एकतर तुम्ही आत राहाल किंवा तुम्ही बाहेर असाल.

शर्मा, शालेय शिक्षक वडील आणि गृहिणी आईचा मुलगा, मूळचा उत्तर प्रदेशातील एका छोट्याशा गावातला. 2017 मध्ये तो भारतातील सर्वात तरुण अब्जाधीश बनला.

तो म्हणतो की बर्याच काळापासून त्याच्या पालकांना त्यांचा मुलगा काय करतो हे माहित नव्हते. तो म्हणतो, “एकदा माझ्या आईने एका हिंदी वृत्तपत्रात माझ्या मालमत्तेबद्दल वाचले आणि मला विचारले की तुमच्याकडे खरोखर इतके पैसे आहेत का?” फोर्ब्स मासिकाने विजय शेखर शर्मा यांची संपत्ती 2.4 अब्ज डॉलर म्हणजेच भारतीय रुपयांमध्ये सुमारे 1.25 ट्रिलियन रुपये असल्याचा अंदाज वर्तवला आहे.

नोटाबंदीने नशीब उघडले:

पेटीएमची सुरुवात दशकभरापूर्वी झाली. तेव्हा फक्त मोबाईल रिचार्ज कंपनी होती. पण जेव्हा उबरने या कंपनीला भारतात आपला पेमेंट पार्टनर बनवले तेव्हा पेटीएमचे नशीब बदलले. पण 2016 मध्ये जेव्हा भारताने अचानक एक दिवस मोठ्या नोटांवर बंदी घातली आणि डिजिटल पेमेंटला प्रोत्साहन दिले तेव्हा पेटीएमसाठी फासे वळले.

पुरस्कार:

• Honoris Causa Doctor of Sciences (DSc) पदवी, Amity University, Gurgaon, 2016
• इंडिया टुडे मासिकाने 2017 मधील भारतातील 50 सर्वात शक्तिशाली व्यक्तींच्या यादीत त्यांना 18 स्थान दिले.
• GQ India ने 2017 साठी 50 सर्वात प्रभावशाली तरुण भारतीयांमध्ये त्यांची निवड केली. Success Story